Energiescan in de praktijk

Piet Karsten heeft een heel duidelijke wens: hij wil graag van het gas af. Op zijn dak heeft hij al zonnepanelen laten plaatsen en hij wil graag weten wat er nog meer mogelijk is. ‘Ik vind het niet alleen belangrijk voor mijn portemonnee, maar ook voor de wereld. We moeten gewoon duurzamer gaan leven en werken. Ik heb daar wel wat voor over en sta overal voor open.’

De huidige situatie
Britt Bouter, Consultant Energy Efficiency van Klimaatroute, komt de energiescan doen. Nadat ze de wensen van Piet heeft besproken, gaat ze eerst samen met hem kijken naar zijn huidige verbruik én de opbrengst van de panelen op het dak. Het pand van Piet is gebouwd in 1989 en in 1993 en aan het eind van de jaren ’00 verbouwd. Piet: ‘Ik heb het dak toen laten verhogen, waardoor ik een verdieping kon toevoegen aan het pand. Ook is gevelisolatie toegepast en is het dak vernieuwd voor het plaatsen van de zonnepanelen. Doordat we eerst veel geluidsoverlast van buiten hadden door de nieuwe dakplaten, hebben we het dak ook nog extra laten isoleren.’

Britt vertelt dat ze eerst wil kijken naar het gasverbruik en het equivalent aan stroom dat nodig zou zijn voor verwarming. Door de zonnepanelen wekt Piet zijn stroom in de zomermaanden volledig zelf op. In de winter is dat minder. Ze benadrukt dan ook het belang van isolatie: “Wanneer je weinig warmteverlies hebt, heb je minder warmte nodig. Isolatie is dus altijd een belangrijk punt om naar te kijken.” Samen met Piet loopt Britt een rondje door het omvangrijke pand, waarin ook de woonvertrekken van Piet zijn gelegen. Ze bekijken alle plekken waar energie wordt verbruikt of waar warmte verloren kan gaan.

Energiebesparingsplicht
Ondertussen vertelt Britt Piet over zijn informatieplicht, omdat hij grootverbruiker is. Sinds 2023 gaat de overheid strenger handhaven op deze informatie- en besparingsplicht. Omgevingsdienst NHN komt dit controleren. Als grootverbruiker ben je verplicht alle besparende maatregelen te nemen die binnen 5 jaar terug te verdienen zijn. Daarnaast is er een onderscheid tussen natuurlijke en zelfstandige momenten voor het nemen van maatregelen. Zelfstandige maatregelen neem je zelf om direct te beginnen met besparen. Bij natuurlijke momenten gaat het om vervanging van een apparaat dat kapot is.

Klimaatroute verwerkt alle informatie van deze middag in een rapport. Hierbij zit ook een checklist met alle maatregelen die al zijn en nog kunnen worden genomen. Die lijst kan Piet gebruiken wanneer hij wordt gecontroleerd op zijn energiebesparingsplicht. Wanneer hij de Energiesprong neemt, wordt hij afgemeld voor de controles van de Omgevingsdienst. Wanneer het rapport is uitgewerkt komt Britt het bespreken en kunnen ze samen besluiten nemen over de te nemen stappen. Bovendien krijgt Piet nog een jaar lang begeleiding.

Kantoor- en kantine

Britt: “Ik kijk in eerste instantie naar het basis energieverbruik voor verwarming en verlichting. Vanuit mijn ervaring kan ik ook meedenken op productieniveau, zoals het gebruik van specifieke motoren en generatoren. Samen kunnen we uitzoeken waar het verbruik vandaan komt en samen met specialisten uit mijn netwerk kan ik desgewenst voorstellen doen om hier ook te verduurzamen.”

In het kantoor en de kantine kijkt Britt naar de radiatoren en de thermostaat, maar ook naar het type glas (HR++). Ze constateert tevreden dat er al veel gebruik wordt gemaakt van LED verlichting en detectie, waarbij het licht aangaat wanneer je een ruimte binnenkomt. In de grote opslagruimte hangen twee oude cv-ketels die elkaar versterken. Wanneer Piet van het gas wil, moet eerst worden uitgezocht welk vermogen nodig is voor het vervangen ervan door bijvoorbeeld een warmtepomp. Met de hoge ruimte is het belangrijk om te bedenken hoe je warmte gaat gebruiken. Wanneer je dit met een ventilator naar beneden kunt blazen, gebruik je de warmte al veel effectiever.

Loods en werkplaatsen

In de loods staan een compressor en een back-up compressor, maar ook een groot afzuigsysteem. Los van het enorme lawaai, verbruikt deze installatie ook veel stroom. Britt wijst Piet erop dat het systeem in een warme ruimte méér stroom zal gebruiken. Ventilatie is in deze ruimte dus heel wenselijk.

In de werkplaatsen kijkt Britt, behalve naar verlichting, machines en deuren, naar de omvormers van de zonnepanelen en naar de aansluitingen in de meterkast. Wanneer Piet van het gas gaat en er een warmtepomp moet worden geplaatst, moet de aansluiting wel groot genoeg zijn. Gelukkig is dat hier het geval. Ook is het belangrijk om na te denken over de minimumtemperatuur die nodig is in de werkplaats voor een prettige werkplek én het verwerken van materiaal (voornamelijk hout).

Met het overzicht van het verbruik, de opbrengst van de zonnepanelen én alle input van de energiescan gaat Britt aan de slag.

Het adviesrapport

Een aantal weken later spreken Britt en Piet opnieuw af, zodat Britt het adviesrapport met Piet door kan nemen. De grootste kans binnen Piet z’n pand is de enorme compressor die in de loods staat. Als hij de warmte die deze machine genereert kan hergebruiken in zijn pand, hoeft hij daar niet apart voor te stoken. Om uit te zoeken wat de mogelijkheden hiervoor zijn, gaat Piet zelf contact opnemen met zijn leverancier of een andere expert. Bij de Energiesprong krijg je standaard projectbegeleiding door BEplus, maar je bent ook vrij om met een andere partij aan de slag te gaan. In dit geval gaat Piet er zelf mee aan de slag, maar kan hij altijd bij Britt of BEplus terecht met vragen.

Verder kan Piet nog winst behalen met aanpassingen in zijn woning en kantoor. Hier was hij al mee bezig. Zo heeft hij veel van zijn verlichting al vervangen door LED varianten. Deze quick wins zijn eigenlijk in ieder bedrijf én iedere woning te vinden. Britt adviseert Piet ook nog te kijken naar andere heaters voor zijn werkplaats. Op dit moment maakt hij gebruik van gasheaters, maar elektrische varianten zijn energiezuiniger én beter voor het milieu. Als Piet van het gas af wil, moeten dit soort apparaten sowieso vervangen worden. Britt belooft Piet contact te houden. Af en toe belt ze hem op om te informeren naar de voortgang. Piet is vooral blij met de inzichten die hij heeft gekregen. Hij gaat het rapport goed benutten.

(Zonder) verplichtingen

Britt: ‘Iedere energiescan en het bijbehorende rapport is maatwerk. Ieder bedrijf heeft andere behoeften en bevindt zich in een andere situatie. Voor EML-plichtige bedrijven geldt dat ik altijd tips geeft voor zaken die ze kunnen aanpassen vóór de toezichthouder komt. Zo zijn ze alvast voorbereid en soms zelfs al klaar als ze controle krijgen. Verder is er na de energiescan geen enkele verplichting voor een vervolg. We helpen bedrijven op weg, maar vervolgens kunnen ze zelf aan de slag.’