Balanceren met energie
De disbalans tussen energie opwekken en gebruiken was het grootste vraagstuk tijdens de bijeenkomst van het Duurzaam Ondernemersloket en de gemeente Stede Broec bij Florex in Bovenkarspel. Ondernemers lopen tegen dezelfde problemen aan en zoeken naar manieren om hun energie slimmer te gebruiken. Anderen willen eerst stappen zetten om hun pand te verduurzamen. Feit is dat ondernemers in Stede Broec graag vooruit willen en de gemeente en het Duurzaam Ondernemersloket hun daarbij graag op weg willen helpen en ondersteunen. Voor de gelegenheid waren ook Ondernemers van de Wijzend in Hoogkarspel uitgenodigd en aanwezig.
De bijeenkomst bij Florex was de aftrap van de pilot waarin de gemeente Stede Broec/SED nauw samenwerkt met het Duurzaam Ondernemersloket om samen ondernemers te helpen bij het (collectief) verduurzamen van hun bedrijfspanden. Dat vraagstuk is natuurlijk aan verandering onderhevig. Veel bedrijven hebben al zonnepanelen en andere maatregelen getroffen, maar lopen nu tegen de gevolgen van onder andere de netcongestie aan. Andere bedrijven waren afwachtend en willen nu ook stappen zetten. Het doel van deze bijeenkomst was om te inventariseren waar ondernemers op vastlopen, waar ze meer over willen weten én of ze bereid zijn om samen na te denken over collectieve oplossingen.
Huidige situatie in kaart
Een kort voorstelrondje, afgetrapt door Bauke de Heer van het team Duurzaamheid van de SED-organisatie, gaf al veel duidelijkheid. Zo zijn ze bij Sneeboer overgestapt van kolen naar elektrisch, maar hebben ze veel stroom over. Ze wekken hier meer op dan ze kwijt kunnen. Bij Harder zijn ze van het gas af en hebben ze een warmtepomp, maar kunnen ze ook de stroom niet kwijt. CNB wil van het gas af en heeft last van de netcongestie en vraagt zich af wat nu de slimste stap is. Bij Langedijk in Venhuizen zijn ze helemaal ver: een WKO (Warmte- en Koude Opslag), 2 windmolens, van het gas af en 1044 panelen. Het oude pand van Florex is voorzien van zonnepanelen, maar de vraag is of het rendabel is om ook het dak van het nieuwe pand vol te leggen. De ontwikkelingen, subsidies, netcongestie en salderingsregeling roepen veel vragen op. Iedereen wil graag toekomstbestendig zijn, maar wat is wijsheid?
Denken in mogelijkheden
Frits Meester van het Duurzaam Ondernemersloket vertelt dat de disbalans die al vaak genoemd is een groot probleem is. Op een gegeven moment kun je het zelf niet meer oplossen en móet je elkaar opzoeken. De eerste stap om samen te kunnen werken is om gebruiksprofielen te maken: wie gebruikt hoeveel stroom en wanneer? Wanneer je dat inzichtelijk hebt, kun je alle informatie over elkaar heen leggen en vervolgens afstemmen waar overlap zit en waar niet. In een aantal gevallen kun je door te sturen in de bedrijfsprocessen al verbeteringen realiseren. En ook belangrijk: kijken naar mogelijkheden, in plaats van naar onmogelijkheden. Deze tijd vraagt om creativiteit.
Als ondernemers energie willen gaan delen en uitruilen, heb je daar een gezamenlijke aansluiting met een groepscontract voor nodig. Op dit moment is dat nog niet mogelijk, maar de verwachting is dat dat in 2025 wel het geval zal zijn. Wat je tot die tijd kunt doen is inzicht krijgen in hoe de stroomkabels lopen met een buurtonderzoek door Liander. Dan weet je ook al hoe je op kleine schaal met elkaar kunt delen. Wethouder Nico Slagter van Stede Broec geeft terecht aan dat het belangrijk is om zowel naar de korte als de lange termijn te kijken als het gaat om investeringen en samenwerken. Over 15, 20 jaar heb je niet genoeg aan zon en wind alleen. We moeten ook de ontwikkelingen op het gebied van waterstof en zelfs kernenergie in de gaten houden, al kunnen we daar op de korte termijn nog niet op rekenen.
Samen energie delen
Maar hoe werkt dat delen in de praktijk? Dat verschilt natuurlijk. Je kunt niet zomaar een kabel naar de buurman trekken. In het beste geval zet je een gezamenlijke meter aan het begin van een terrein. En je kunt je verenigen als energiecoöperatie. Als coöperatie krijg je natuurlijk veel meer voor elkaar. Zo kun je samen subsidie aanvragen voor bijvoorbeeld een windmolen of een gezamenlijke batterij. Je kunt ook beginnen met samen energie in te kopen door samen te kiezen voor één leverancier en dan allemaal daar aan te sluiten. En de samenwerking voor verduurzaming op terreinen is uiteindelijk de aanzet voor andere samenwerkingen die nodig zijn voor toekomstbestendige bedrijventerreinen. Denk daarbij aan groenvoorziening en opvang en gebruik van regenwater.
Goed startpunt
Er zijn dus heel veel mogelijkheden om samen te werken, maar alles begint bij commitment. Vóór straks groepscontracten mogelijk zijn, kun je alvast beginnen met een buurtscan bij Liander en een onderzoek naar iedereens energiebehoefte. Alle aanwezigen zijn bereid hun data te delen, wat een goed uitgangspunt is. Tijdens een volgende bijeenkomst in september zal de volgende stap naar een collectieve aanpak worden gezet. De basis is alvast gelegd deze middag.
