Karel Bolbloemen wil eigen stroom efficiënt gebruiken, maar dat mag niet zomaar

Karel Bolbloemen broeit in Bovenkarspel 75 miljoen tulpen. Zonder gas en met een gesloten systeem voor water en warmte. Sterker nog: ze hebben hier 500 kWh stroom over! Het pand aan de overkant van de sloot naast hun complex is óók van hen. Hier komen ze stroom tekort. Stroom delen met de ‘buren’ klinkt heel logisch in zo’n geval. Zéker als je zelf de eigenaar bent. Maar dat werkt in de praktijk dus niet zo.

Directeur Bas Haakman begrijpt het niet zo goed. ‘We zijn 5 jaar geleden begonnen met de omschakeling van gas naar elektra met onder andere een WKO installatie. Als je minder gas gebruikt, ga je onvermijdelijk meer elektriciteit gebruiken. We hebben in diezelfde periode dan ook een zwaardere aansluiting (van 630 naar 2000 kVA) aangevraagd, met een gecontracteerd vermogen van 1400 kWh. Toen kon dat gelukkig nog. We zijn nu voor 99% van het gas af. Alleen in de zomer gebruiken we soms nog wat voor het drogen van de bollen. Een paar jaar geleden kochten we het pand van de buren. De aansluiting is fysiek 1260 KWh. Daar hebben we een GTV van 514 KWh, maat dat is tekort vanwege de toegenomen activiteiten. Het pand hiernaast gebruiken we deels zelf en deels wordt het verhuurd. En in de praktijk komen we er stroom tekort. En aan deze kant van de sloot hebben we juist 500 kWh over.’

Juridisch probleem

‘Ik heb Liander gevraagd wat we konden doen om onze behoefte in balans te brengen. De panden zijn bij dezelfde contractant onder gebracht en we zijn naar dezelfde energieleverancier gegaan, Agro Energy. In theorie was het mogelijk om de vermogens bij elkaar op te tellen en te delen. In de praktijk kon dat echter niet. Ik heb het hogerop gezocht en ben bij het Provinciehuis in Haarlem geweest bij een inspraakavond, om te kijken of de politiek wat kon doen. Wij zijn niet de enige die met dit probleem zitten. Maar er gebeurde helemaal niets. Uiteraard zijn we wel in contact gebleven met Liander. Via een Fikser hebben we alle doorgelicht en de verbruikspatronen bekijken. Bij Flower Valley, hiernaast, gebruiken we vooral stroom in het najaar. Bij Karel Bolbloemen juist in de winter. Als we op dit vermogen zouden blijven zitten, zou dat uitkomen. Maar door het gecontracteerd vermogen past het niet. Als je samen 1900 zou hebben en dat kun delen, zou je precies uitkomen. Het is echt een juridisch probleem. We lopen vast op de bureaucratie.’

Stroom inleveren

‘De Fiksers gaan heel ver met je mee. Dat is heel fijn. Er zijn ook initiatieven in de buurt geweest voor het delen en samen opwekken van stroom. Je merkt echter dat het verzandt, omdat iedereen vastloopt in het web. Uiteindelijk gaat iedereen het maar voor zichzelf regelen en dan loopt de samenwerking stuk. Een Fikser mag zelf niets aanpassen. Er is nog iemand van Liander gekomen die alles weer opnieuw heeft doorgelicht, maar de conclusie bleef hetzelfde: het mag niet. Ik mag wel 400 kWh inleveren bij Karel Bolbloemen, maar dat gaat dan naar degene die bovenaan de lijst staat, terwijl ik het zelf weer nodig heb op de locatie hiernaast. 3 jaar terug heb ik een verzwaring aangevraagd voor Flower Valley, maar we zijn pas in 2034 aan de beurt. Een andere optie is nog de aansluiting daar opzeggen en een kabel trekken, maar dan heb je op die locatie helemaal geen stroom. Dat kan ook niet.’

Zelf opslaan

‘We hebben het nu maar zelf opgelost. We hebben batterijen aangeschaft van 5 mWh hier en 1 mWh bij Flower Valley. Daar mogen we niet terugleveren, bij Karel Bolbloemen wel. Zo kunnen we binnen onze eigen bandbreedte blijven. En in de toekomst mogen we het hopelijk wél delen. Toch is het een bizarre situatie. Een nieuw bedrijfspand neerzetten is bijvoorbeeld helemaal niet te doen. Je krijgt geen elektra, maar er is hier ook gascongestie. Met bedrijven in de buurt, zoals Enza en Renolit, kijken we wel naar wat we samen kunnen organiseren, maar het is niet makkelijk. Voor nu hebben we zelf een oplossing gemaakt, maar daardoor schuiven andere bedrijfsinvesteringen weer op, omdat accu’s gepaard gaan met hoge investeringen. We hebben 5 jaar geleden onze nek uitgestoken om te verduurzamen, maar nu zitten we daardoor juist vast.’

Toekomstbestendig broeien

‘Onze nieuwe manier van omgaan met energie biedt ons natuurlijk ook voordelen. We hebben veel meer rendement op de efficiëntie van de installatie sinds de overgang van gas naar elektra. WKO werkt onder lage druk, maar met grote volumes. De conventionele systemen draaien op hoge druk en daar heb je veel meer onderhoud aan. Dat is onderaan de streep dus veel minder duurzaam. We gebruiken laagwaardige warmte en kou, waardoor de temperatuur veel stabieler blijft voor de bollen. Zo houd je ze in optimale kwaliteit. Om dit systeem te kunnen gebruiken moest wel alles op de schop. De oude verdampers waren aangelegd vanwege hoge druk, maar dat moest nu vervangen worden. Ook hebben we droogwanden gerealiseerd, die zorgen voor optimale luchtverdeling en daardoor optimale droogcondities.’

Eerder reageren

‘9 van de 10 ondernemers hadden het probleem van de netcongestie van tevoren kunnen schetsen. Degenen die het moeten regelen zijn verrast over dat het zo is. Ons gas- en elektranetwerk is nog van na de Tweede Wereldoorlog. Er is niet op tijd geageerd op de situatie. Stroom is relatief gezien helemaal niet zo duur; de kosten zitten hem in het transport. Eigenlijk hadden we vooruit moeten kijken in Nederland en eerst overal opslag van stroom moeten regelen. Voor nu is het zo dat als er geen geregistreerde kabel ligt waar de stroom doorheen kan, dat je een probleem hebt. Het juridische aspect zit dwars. Groepscontracten zijn nog niet zo vanzelfsprekend. Wij kunnen het nu opvangen met batterijen, maar als je die mogelijkheid niet hebt, dan staat je bedrijf gewoon stil. Dat zou niet moeten kunnen toch?’