Netcongestie zorgt ervoor dat steeds meer ondernemers moeilijk of helemaal geen extra capaciteit kunnen krijgen op hun elektriciteitsaansluiting. Vooral op bedrijventerreinen leidt dat tot knelpunten: bedrijven willen uitbreiden, elektrisch laden of zonnepanelen plaatsen, maar het net kan het niet aan. Irritant, want we moeten van het gas, maar dat kán helemaal niet zonder stroom. En nieuwe projecten zijn al helemaal niet haalbaar zonder aansluiting. Eén van de oplossingen waar momenteel veel aandacht voor is, is de groepstransportovereenkomst (GTO). Een relatief nieuw instrument waarmee ondernemers gezamenlijk gebruik kunnen maken van netwerkcapaciteit.
Wat is een GTO precies?
Een groepstransportovereenkomst is een overeenkomst tussen een groep ondernemers én de netbeheerder, waarin wordt vastgelegd dat meerdere bedrijven gezamenlijk één totaal vermogen afnemen of terugleveren op het net. Je krijgt dus niet ieder afzonderlijk een maximum aan vermogen, maar er ontstaat één gezamenlijke capaciteit. Die capaciteit verdeel je met elkaar.
Je bundelt als cluster dus iets wat individueel niet beschikbaar is.
Bijvoorbeeld:
- vier bedrijven willen elk 200 kW extra
- het net heeft maar ruimte voor 400 kW
Individueel lukt dit niet.
Samen kan het wél, via één GTO.
Je maakt dan een afspraak met de netbeheerder over de totale capaciteit:
- totaal 400 kW vermogen
- gezamenlijk te verdelen
Bedrijven mogen onderling bepalen wie wanneer welk deel gebruikt. Inzicht in verbruik en welwillendheid in flexibiliteit zijn hierbij cruciaal natuurlijk.
Hoe werkt een GTO?
Een GTO werkt alleen als bedrijven vooraf afspraken maken over capaciteit. Dat kan op verschillende manieren:
via tijdslots
bedrijf A meer vermogen in de avond
bedrijf B vooral overdag
bedrijf C piekt alleen in de winter
via profielen
bedrijf met koelhuizen werkt 24/7
bedrijf met kantooruren werkt tussen 9.00 en 17.00 uur
bedrijf met laadplein laadt ’s nachts
via prioriteiten
- vaste gebruikers krijgen basisvermogen
- flexibele gebruikers kunnen pieken overnemen
De netbeheerder kijkt alleen naar het totaalgebruik van de groep. Als het totaal niet wordt overschreden, blijft de overeenkomst geldig. En je betaalt dus met z’n allen. Daaronder kun je eigen tarieven afspreken.
Kan dit in onze regio ook?
Op veel plekken in onze regio speelt netcongestie. Ondernemers die elektrisch willen rijden, laadpleinen willen realiseren, warmte uit gas willen vervangen of zonnepanelen met teruglevering willen aanleggen, lopen vast. Met een GTO ontstaan er mogelijkheden om tóch te elektrificeren.
Een GTO werkt vooral goed op bedrijventerreinen waar:
- bedrijven verschillende typen verbruik hebben en elkaar dus kunnen aanvullen
- er piekverschillen zijn, waarbij je niet tegelijk gebruikt
- ondernemers bereid zijn afspraken te maken
- uitbreiding of verduurzaming hard nodig is
Bedrijventerrein Westfrisia is hier bijvoorbeeld ver mee, maar andere terreinen kunnen hetzelfde doen.
Wat levert een GTO op?
Een GTO zorgt niet voor extra netcapaciteit, maar maakt de bestaande capaciteit efficiënter bruikbaar. Bedrijven gebruiken namelijk niet allemaal evenveel op hetzelfde moment.
Dat levert drie voordelen op.
- Sneller ruimte voor groei
Omdat je één cluster vormt, kijkt de netbeheerder naar het totaal. Daardoor komt ruimte vrij die individueel niet beschikbaar is. - Lagere kosten
Als groep kun je investeringen delen, denk aan:
- batterijopslag
- slimme laadpleinen
- piekmanagementsystemen
Daarnaast kan een gedeelde aansluiting goedkoper zijn dan vier afzonderlijke upgrades.
- Realistische elektrificatiestrategie
Bedrijven kunnen hun plannen doorzetten zonder dat ze moeten wachten op netverzwaring.
Een GTO vereist samenwerking
Een GTO werkt alleen als bedrijven actief meedoen en afspraken maken over gebruik, planning en communicatie.
Dat vraagt:
- inzicht in elkaars verbruik
- vertrouwen
- duidelijke afspraken
- monitoring
Sommige GTO’s werken met een onafhankelijke beheerder van het contract, een PV-partij (programmaverantwoordelijke partij). In andere gevallen regelen ondernemers het zelf of via een energiecoöperatie.
Wat kun je nu doen als ondernemer?
Is een GTO interessant voor jouw locatie? Dan kun je nu al beginnen met drie stappen:
- Ga in gesprek met je buren op het bedrijventerrein
Kijk of er gezamenlijke uitdagingen zijn. Zoek de verbinding. - Analyseer je energieprofiel
Wanneer verbruik jij het meest?
Wanneer is jouw verbruik juist laag? - Neem contact op met de gemeente of het Duurzaam Ondernemersloket
Wij helpen bij:
- voorbeeldovereenkomsten
- ervaringen van andere terreinen
- vervolgstappen richting netbeheerder
Wanneer is een GTO kansrijk?
Een GTO is wél logisch als:
- bedrijven fysiek bij elkaar zitten (dezelfde kabel en/of hetzelfde onderstation)
- er verschillende profielen zijn
- bedrijven écht capaciteit tekortkomen
Een GTO is minder logisch als:
- iedereen op piektijden hetzelfde nodig heeft
- bedrijven niet willen samenwerken
- één partij alles claimt
Een GTO is geen wondermiddel, maar wel een van de meest praktische oplossingen tijdens netcongestie. Het helpt ondernemers vooruit zonder dat het net eerst uitgebreid hoeft te worden. Het maakt verdere elektrificatie mogelijk.
Wil je weten of jouw bedrijventerrein of gebied geschikt is voor een groepstransportovereenkomst? Neem contact op met het Duurzaam Ondernemersloket. We denken graag mee over wat mogelijk is, met jouw bedrijf én met collega-ondernemers op het terrein.