Tot 2030 blijft de elektriciteitsvoorziening in Nederland over het algemeen betrouwbaar. Maar na dat jaar komt die betrouwbaarheid onder druk te staan. Dat blijkt uit de nieuwste Monitor Leveringszekerheid van netbeheerder TenneT. Vooral de sterke groei van duurzame energie en de toenemende elektriciteitsvraag zorgen voor een complexer energiesysteem. Voor ondernemers die verduurzamen of willen investeren in elektrische toepassingen, is dit relevante informatie.
Wat is er aan de hand?
Volgens TenneT voldoet Nederland op dit moment nog aan de zogenoemde LOLE-norm (Loss of Load Expectation): de maximale tijdsduur per jaar waarin de stroomvraag groter is dan het aanbod mag maximaal vier uur zijn.
Maar als er geen aanvullende maatregelen worden genomen, wordt die norm vanaf 2033 overschreden. In dat jaar verwacht TenneT een tekort van gemiddeld 12,6 uur. In 2035 is dat nog 9,2 uur.
Oorzaken: duurzame bronnen en meer stroomverbruik
De achterliggende oorzaak is de veranderende opbouw van onze energievoorziening. We schakelen over van fossiele energie naar hernieuwbare bronnen zoals zon en wind. Positief voor het klimaat, maar ook een uitdaging: deze bronnen zijn niet altijd beschikbaar wanneer de vraag hoog is. Zon en wind zijn namelijk weersafhankelijk en minder goed ‘regelbaar’ dan bijvoorbeeld gascentrales.
Daarnaast stijgt de elektriciteitsvraag snel door de elektrificatie van vervoer, industrie en warmtevraag. “De groei van duurzame opwek, opslag en vraagrespons blijkt vooralsnog onvoldoende om dit volledig te compenseren,” schrijft TenneT.
Wat betekent dit voor ondernemers?
Voor ondernemers die investeren in zonnepanelen, laadpalen, elektrische voertuigen of andere duurzame oplossingen is dit een belangrijk signaal. De energievoorziening wordt minder vanzelfsprekend. Flexibiliteit, slimme sturing van verbruik en investeringen in opslag worden steeds belangrijker – niet alleen voor netcongestie, maar ook voor leveringszekerheid.
Ondernemers kunnen hierop inspelen door:
-
Te investeren in energieopslag, bijvoorbeeld batterijen voor eigen gebruik.
-
Slimme energiesystemen te gebruiken om pieken te spreiden of aan te passen aan het aanbod.
-
Samen te werken op bedrijventerreinen, bijvoorbeeld via energiehubs of gezamenlijke netinfrastructuur.
Aandacht voor klimaatdata en opslagcapaciteit
In de nieuwe monitor heeft TenneT voor het eerst gebruikgemaakt van toekomstige klimaatscenario’s in plaats van historische weerdata. Daardoor wordt beter rekening gehouden met hoe veranderende weersomstandigheden – zoals meer zon of andere windpatronen – de energieproductie beïnvloeden.
Ook kijkt het rapport nadrukkelijk naar opslagmogelijkheden. Systemen die energie niet alleen voor een paar uur, maar ook voor meerdere dagen kunnen opslaan, worden belangrijker. Dergelijke oplossingen zijn nu nog relatief duur, maar kunnen een cruciale rol spelen in de leveringszekerheid van morgen.
Economische haalbaarheid gasvermogen onder druk
Een opvallend punt uit het rapport: een deel van het gasgestookte regelbaar vermogen dreigt economisch onhaalbaar te worden. Het gaat om ongeveer 1,7 gigawatt. Als dit daadwerkelijk uit bedrijf verdwijnt, zou de leveringszekerheid zelfs al vóór 2030 onder de norm zakken.
Dit onderstreept de noodzaak om tijdig te investeren in alternatieven voor regelbaar vermogen, zoals grootschalige opslag, slimme sturing en hybride energiesystemen.
Aanbevelingen voor overheid en beleid
TenneT doet in het rapport meerdere aanbevelingen, zoals:
-
Stimuleer middel- en langetermijnopslag, ook voor bedrijven.
-
Onderzoek manieren om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen, bijvoorbeeld via vraagrespons of flexibele contracten.
-
Zorg voor heldere en toekomstgerichte keuzes in het energiebeleid.
Ook Publieke Zaken heeft het ministerie van Klimaat en Groene Groei geadviseerd om de aanbevelingen uit de monitor mee te nemen in de verdere uitwerking van beleid en subsidies.
Wil je vooruit, dan is het belangrijk om nú na te denken over flexibiliteit en leveringszekerheid. De energietransitie biedt veel kansen – maar vraagt ook om slimme keuzes, samenwerking en aanpassingsvermogen. Voor ons allemaal.
Foto: TenneT
