ACM komt met maatregelen tegen netcongestie
Het volle elektriciteitsnet zorgt iedere dag weer voor grote problemen in ons land. Nieuwgebouwde panden die niet gebruikt kunnen worden doordat ze geen aansluiting hebben, woningbouwprojecten die niet gebouwd kunnen worden omdat er geen stroom is én bedrijven die niet kunnen uitbreiden doordat het net vol is. Netcongestie in volle glorie, of treurnis. En hoewel de netbeheerders keihard werken aan oplossingen, kan het nog wel tien jaar duren voor de problemen zijn opgelost. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) heeft nu acht (ontwerp)besluiten genomen, waar netbeheerders en bedrijven mee aan de slag kunnen om ruimte te creëren én de beschikbare stroom zo goed mogelijk te gebruiken. Daarbij wil ze het ook mogelijk maken om via experimenten vooruit te lopen op aanstaande regelgeving en besluiten.
Vooral in de spits
Netcongestie is vooral een probleem op piekmomenten waarbij er teveel vraag óf aanbod is van elektriciteit. De spits, noemen we dat. En net als met het verkeer geldt dat je, door slimmer om te gaan met aanbod en vraag in de rustigere periodes, de spits minder druk kunt maken. Daar liggen momenteel de kansen. Die piekmomenten zijn vooral tussen 7.00 en 9.00 uur en tussen 16.00 en 21.00 uur. Als we samen het aanbod en verbruik beter spreiden, kan het net meer aan en ontstaat er ruimte voor uitbreiding en nieuwe aansluitingen.
De maatregelen
In maart heeft de ACM acht besluiten genomen over maatregelen tegen netcongestie. Dit zijn maatregelen die bedrijven (grootverbruikers) en netbeheerders kunnen nemen. Hieronder een overzicht van nieuwe maatregelen van de ACM tegen netcongestie.
| Maatregel | Gedrag | Perspectief | Status |
| I. Non-firm capaciteits-contracten | Grootverbruikers in congestiegebieden zijn bereid hun verbruik te verminderen wanneer dat nodig is vanwege congestie. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing circa 50% op de totale netkosten. Benut ruimte die er in congestiegebieden nog wel is | Definitief |
| II. Aanscherping deelname-verplichting private netten | Private netten moeten ook verplicht deelnemen aan congestie-management. | Creëert meer ruimte voor netgebruikers. | Definitief (beroep) |
| III. Maatschappelijk prioriteren | Bepaalde projecten die bijdragen aan belangrijke maatschappelijk belangen komen in aanmerking voor prioriteit bij de toekenning van transportcapaciteit. | Beperken van de gevolgen van netcongestie aan het behalen van belangrijke maatschappelijke doelen. | Definitief (open voor beroep) |
| IV. Aansluittermijnen voor grote afnemers | Netbeheerders krijgen in de meeste gevallen tot 52 weken de tijd om een aansluiting te realiseren, afhankelijk van de omstandigheden. | Concrete aansluittermijnen voor grote afnemers. | Definitief (open voor beroep) |
| V. Time-of-use (hoogspanningsnet) | Grootverbruikers op het landelijk hoogspanningsnet verschuiven vrijwillig een (deel) van hun verbruik naar rustigere momenten. | Lagere kosten voor verbruikers: besparing maximaal circa 15% op de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VI. Alternatief transportrecht o.b.v. tijdsduur (hoogspanningsnet) | Grootverbruikers op het landelijk hoogspanningsnet stemmen ermee in het net op piekmomenten (maximaal 15% van de tijd) niet te gebruiken. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing circa 50% op de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VII. Alternatief transportrecht o.b.v. tijdsblokken (regionale netten) | Grootverbruikers op de regionale distributienetwerken stemmen ermee in het net alleen op afgesproken dalmomenten te gebruiken. | Sneller toegang en beloning voor slim netgebruik: besparing kan oplopen tot circa 50% van de totale netkosten. Creëert ruimte voor andere partijen tijdens de spits. | Ontwerp (consultatiefase) |
| VIII. Verduidelijking deelname- verplichting congestie-management | Verduidelijking van de voorwaarden waaronder de netbeheerder netgebruikers met een aansluiting van meer dan 1 MW kan verplichten om congestiemanagementdiensten aan te bieden. | Meer zekerheid voor de netbeheerder over het regelbaar vermogen dat in een congestiegebied beschikbaar is om nieuwe transportverzoeken toe te kennen. | Ontwerp (consultatiefase) |
| IX. Wijzigingen congestie-management | Netbeheerders moeten regelbaar vermogen van netgebruikers eerder zien als ‘beschikbaar’ en meer duurzame opwek toegang tot het net verlenen. | Creëert meer ruimte voor invoeders (zon en wind). Daarnaast sneller duidelijkheid over resterende ruimte op het net. Betere regels voor groepssamenwerking (groeps-CBC). | Definitief (open voor beroep) |
| X. Gebruik op tijd of raak het kwijt (GOTORK) | Grootverbruikers en invoedende partijen die langdurig geen gebruik maken van hun capaciteit moeten dat in bepaalde situaties weer teruggeven. | Onbenutte capaciteit netgebruikers komt vrij voor andere netgebruikers. | Definitief (open voor beroep) |
Bron. ACM.nl
Onderdeel van een groter geheel
De genoemde maatregelen zijn een samenwerking met betrokken ministeries en medeoverheden, netbeheerders, belangenorganisaties en andere stakeholders. De ACM werkt ook aan acties in het Landelijk Actieprogramma Netcongestie (LAN hoogspanning), dat recent werd uitgebreid met de Actieagenda netcongestie laagspanning. Vanuit het actieprogramma verkent ze ook andere mogelijkheden, zoals een transporttarief voor bedrijven die invoeden en groepscontracten voor transportcapaciteit. Belangrijk bij de maatregelen van de ACM is dat het een gedeelde verantwoordelijkheid is van alle betrokkenen. De netbeheerders moeten er voortvarend mee omgaan en afnemers moeten de mogelijkheden benutten.
Snelheid is geboden
Ook belangrijk: kom nú in actie! De problemen zijn actueel en urgent en daarom hoopt de ACM dat betrokkenen snel aan de slag gaan met de nieuwe mogelijkheden die ze biedt. Ze geeft netbeheerders ruimte om te experimenteren om zo de netcapaciteit efficiënter te gebruiken. Als het experiment vooruitloopt op de Energiewet of nieuwe regels in energiecodes, kan ze hier op verzoek gedogen. Ook is het mogelijk om ontheffing van de energiecodes aan te vragen, waar anders geen mogelijkheden zijn. Onlangs gaf ze nog groen licht voor een experiment waarbij standaardcontracten voor wind- en zonneparken kunnen worden gegeven, waarbij nieuwe parken sneller toegang krijgen tot het net. Alles valt of staat met in actie komen, meebewegen en experimenteren. Net zo lang dat nodig is om ons land in beweging te houden.
